Toprak Analizi

Bir Pikan Cevizi veya herhangi bir meyve bahçesi kurulmadan önce ilk yapılması gereken işlemlerden birisi toprak analizidir.

Toprak testleri ekim alanları, meralar ve bahçeler için toprağın besleyici değerleri üzerine bilimsel bir temel sağlar. Toprak örneklerinin tahlil ettirilmesi çiftçi ve toprak sahiplerine toprağın besleyici yapısında, kimyasal ve hayvan gübresi kullanarak ince düzenlemeler yapılmasını sağlar. Ayrıca toprağa eklenmesi gereken maddelerin tam miktarının bilinmesi para kaybını ve çevreye zarar verilmesini önler.

Toprak analizi ile ileriki yıllarda efektif bir gübreleme programı oluşturulabilir ve en yüksek verim alınır. Bahçede farklı toprak tipleri varsa her bölge için ileriki yıllarda farklı gübreleme programları oluşturulabilir

Topraktaki besleyici maddeler toprağın konumuna, eğimine, derinliğine, dokusuna ve toprakta yapılmış geçmiş uygulamalara göre çeşitlilik gösterir. Bu nedenle iyi bir toprak örneği almak toprak testinin kesinliğini ve kullanışlılığını belirleyen en önemli etkendir. Bu yazıda bu uygulamalarda en iyi verimi alabilmek için göz önüne alınması gerekenler belirtilmiştir.

Doğru zamanda toprak örneği almak

Ekip biçilmek için kullanılan arazilerin toprak örneği alımı hasattan ve ya ekimden önce herhangi bir zamanda yapılabilir. Genellikle örneklerin postalanması, tahlili ve raporlandırılması için 2 hafta kadar zaman ayırılmalıdır. Gübrelerin siparişi ve uygulanması ve de kireçleme için ek zaman ayrılabilir. Ekilip biçilmeyen arazilerin toprak örneklendirmesi durağan dönemlerde yapılmalıdır. Her ne olursa olsun gübreleme ve kireçlemeden sonra toprak örneği alınmamalıdır çünkü bu örnek toprağın gerçek içeriğini temsil etmeyecektir.

Araziler yılda bir kere topraktaki mevcut azot miktarını ölçmek için ya da toprak özelliklerin ekin üretimine ve kültürel uygulamalara göre nasıl değiştiğini anlamak için gerekli sıklıkta test edilmelidir.

Temsili bir örneğin toplanması

Temsili bir örneğin toplanması basit ama kolay değildir. Yapılan araştırmalara göre en az 15-20 nokta, ilgili arazi ya da alandan rastgele alınan küçük örnekler arazi toprağının ortalama değerini temsil edecek örnekler olma açısından önemlidir. Örnekler bu noktalardan toplanarak temiz plastik kovalara konulmalı(metal ile temastan kaçınılmalıdır)ve elle güzelce karıştırılmalıdır. Örnek çantası bu karışımla doldurulmalıdır. Bir çanta dolusu örnek gerekebilecek bütün testler için yeterlidir. Eğer örnekler karıştırmak için çok ıslaksa ya uygun bir yere serilip kurutulmalı ya da arazi toprağının kuruması beklenmelidir. Nemin dışarı çıkması için örneklerin konulduğu plastik torbalarda birkaç küçük delik açılabilir.

Bu örneğin tüm arazinin ortalama örneği olduğunu unutmamak önemlidir. Eğer örneklendirilen alan çok çeşitli özellikler gösteriyorsa araziyi daha ufak bölümlere ayırıp daha sonra bu bölümlerin her birinden ayrı temsili örnekler almak daha sağlıklı kararlar vermek için önemlidir. Bu yolla arazinin bazı bölgelerine diğerlerinden daha farklı uygulamalar uygulanabilir ve arazideki çeşitlilik ortadan kaldırılabilir böylece arazi bir bütün olarak değerlendirilebilir, örneklendirme kolaylaşır, ileride araziye bir bütün olarak muamele edilebilir. Bir arazideki farklılıkların ayırt edilebilmesine, toprak renginin farlılığından, ürün büyüme hızından ve ürün verimliliğinden varılabilir.

Büyük ve çeşitliliği fazla olan bir arazi için bir örneğin toplanması masraflı olabilir. Bu örnek alanın ortalama değerlerini belirteceği için, bu örnek üzerinden yapılan önermeler alanın bazı kısımlarının fazla gübrelenmesine bazı kısımlarınınsa az gübrelenmesine yol açacaktır. Toprak testleri sonuçları üzerine yapılmış uygulamalara tek tip geribildirim alınmasındaki başarısızlığın sebebi sıklıkla yüksek çeşitlilik gösteren alanlardan alınan tek temsili örneğin kullanımının sonucudur.

Örnek olarak 400 dönüm bir alandan 40 farklı noktadan alınan ve görünürde tek tip olan toprakta, çeşitlilik o kadar fazladır ki bazı ortalama tahliller toprağın temsili değerlerini ifadede yetersizdirler. En düşük pH potasyum ve fosfor değerlerine sahip alanlar eğer ortalama test değerlerinin önermelerine uyulursa yeterince kireç ve ya gübre alamayacaktır.

Tek bir nokta örneği ve ya bir kürek dolusu toprak örneği de ziyadesiyle risklidir. Çünkü bu durumda alanın herhangi bir yeri analiz edilmiş olur.

Bir kompozit örneğin (20 nokta) ne kadar büyüklükteki bir araziyi temsil edeceğini belirlemede, karar verilecek etkenler arazinin dönüm olarak büyüklüğünden ziyade o arazideki toprak çeşitliliğidir. Bazı tek tip geniş araziler tek bir örnekle temsil edilebilirken bazı yüksek çeşitlilikle araziler test için 2 veya daha fazla parçaya bölünmelidirler. Alanın büyüklüğünü ve örneklendirilen asıl arazinin büyüklüğünü göz önüne almaksızın bir takım ufak nemli veya tuzlu noktalardan örnek alınmasından kaçınılmalıdır. Eğer bu tip bölgeler genişçe bir yer kaplıyorsa ayrıca örneklendirilmelidirler.

Toprak profilinde horizonlaşma veya katmanlaşma belirgin değil ise, 30’ar cm aralıklarla (0-30 cm, 30-60 cm, 60-90 cm, 90-120 cm gibi) her bir derinlikten toprak örneği alınıp, ayrı torbalara doldurulur.

Toprak örneği alınırken, bulaşma olmamasına dikkat edilmelidir. Bunun için örnek alımı toprağın alt kısmından üst kısmına doğru yapılmalıdır. Her bir örnek için 2 adet etiket kurşun kalemle doldurulur. Biri katlanarak torba içine, diğeri dışına yapıştırılır